Beslenme Piramidi
Beslenme piramidi 5 ana besin grubunu
içerir. Piramit en altta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken
karbonhidratlarla başlar ve daha az tüketilmesi gereken gıdalara doğru gider.
Bu besin grupları karbonhidratlar, mineraller, proteinler, yağ ve şekerdir.Beslenme
piramidi gıdaların doğru seçimi için rehberiniz olmalıdır.
|
Karbonhidratlar:Alt grupta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken gıdalardır. Karbonhidratlar pirinç, bulgur, makarna gibi tahıllardır. |
Mineraller: Sağlıklı yaşam için gereklidir. Mineraller (kalsiyum,
bakır, iyot, demir, çinko vb.) sebze ve meyvelerde bulunur, hücre korunması ve
sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için önemlidir. Mineraller ayrıca kalp ritmi,
kan basıncı, vücuttaki sıvı dengesi gibi daha birçok düzenleyici fonksiyonlarda
rol oynar.
Proteinler: Vücudun en etkili kalori yakıcı bölümü olan kas
dokusunu güçlendirmek açısından çok önemlidir. Protein ette, süt ürünlerinde ve
daha az olarak hububat ürünlerinde bulunmaktadır.
Yağ-şeker: Yağ ve şeker, çok az tüketilmesi gereken
gıdalardır fakat A, D, E ve K vitaminleri gibi vücudumuz için önemli
vitaminleri taşıma görevi yaptıklarından dolayı sağlığımız için yenilmesi de
çok önemlidir. Sıvı ve katı yağlar, şeker ve tatlılar bu grupta yer alır.
Yemek yeme alışkanlığımız zihinsel ve
bedensel faaliyetlerimizi etkileyen unsurlardan biridir. Sağlıksız beslenme
düşünme ve kavrama yeteneğinin azalmasına ve hafıza kayıplarına neden olur.
Günde 8 saat uyuduğunuz halde kendinizi yorgun hissediyor, bedensel, zihinsel
faaliyetlerinizde çabuk yoruluyor, hafıza ve düşüncenizde azalma görüyorsanız
mutlaka yemek yeme alışkanlığınızı gözden geçirin ve aşağıdaki önerilerimize
bir göz atın.
Dengeli Beslenme Önerileri:
Doymuş yağ (tere yağ, kuyruk yağı) oranı
yüksek besinleri daha az tüketin.Yeterli miktarda doymamış yağ (ay çiçek,
mısırözü, soya, fındık, zeytin yağı) almaya dikkat edin. Yarım yağlı süt,
yağsız yoğurt tüketin.Yağlı kırmızı et yerine yağsız et, kuru baklagiller
(nohut, mercimek, fasulye gibi) balık ve tavuk tercih edin. Süt ve süt ürünleri
de (yoğurt, peynir vb.) tüketilmeli fakat bunlarında az yağlı olmalarına dikkat
edilmeli.Yemeklerinizi haşlama, fırında pişirme veya ızgarada pişirme
yöntemleriyle pişirirseniz yemeğe eklenecek yağıda azaltmış olursunuz.
Aşırı şekerli gıdalardan kaçınmalı ve
hatta çay, kahve gibi içecekler şekersiz içilmeli veya şeker miktarı
azaltılmalıdır.
Gıdalardan aldığımız günlük tuz miktarı
6 gr.ı (bir tatlı kaşığı) geçmemelidir. Bu miktara yemeklerden, ekmekten, içeceklerden
aldığımız tuz miktarı dahildir. Tuz tüketimi ile yüksek tansiyon arasında
ilişki bulunmaktadır. Yüksek tansiyonu olanlar doktorlarının tavsiyesine göre
ya hiç tuz kullanmamalı yada miktarını azaltmalıdır.
Güne kahvaltınızı yaparak başlayın. Gece
boyu gıda alımı olmadığından beyninizin sabah kalkınca enerjiye ihtiyacı
vardır. Daha sonra gıda alımınızı kahvaltıdan başlayarak gün içine yaymanız
daha etkin kalori yakmanıza neden olur.Öğünlerinizi önceden
belirleyiniz.Mümkünse yediklerinizi 3 ana öğün, 3ara öğüne bölün az ve sık
beslenin.Bol su için, yiyecekleri iyice çiğneyin. Her yemek yediğinizde midenin
1/3’ünü boş bırakın. Tam olarak dolu mide sağlığımızın zaman içinde bozulmasına
,erken yaşlanmaya neden olur.Midenizi katı gıdalarla doldurmayın .Katı
gıdalarla dolu mide içeriğinin gerekli öz suyu her tarafa dengeli ulaştırması
güçleşir ve sindirim zorlaşır. Düzenli yemek yiyenler daha dengeli ve sağlıklı
beslenmekte ve ideal kilolarını korumaktadırlar.
Zihinsel faaliyetlerin gerektirdiği
enerji kaynaklarının en önemlilerinden biride meyvelerdir. Beynin oksijen
dışındaki tek enerjisi glikozdur. Glikoz meyvelerde hazır halde bulunur. Diğer
gıdalarla alınan şeker midede yakılarak glikoza çevrilir. Bu nedenle meyveleri
aç karnına yemeliyiz.Meyveler yemeklerden 30 dakika önce veya 3 saat sonra
alınmalıdır.Mide doluyken alınan meyveler midede kalıp besin değeri kaybolup
orada mayalanacağı için bütün sindirim sistemimizi yorar.
Vücudumuzda
dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir. Ortalama 100 günde
(beyin ve sinir hücreleri hariç) bütün vücudumuz yenilenir.Düzensiz kötü
beslenme yenileme sistemini aksatır. Cildiniz canlılığını, tazeliğini kaybeder
ve en önemlisi hastalıklara açık olursunuz. Yorgunluk, çabuk yorulma, baş
ağrısı olabilir. Düşünce ve hafıza sistemi bulanıklaşır.Bu nedenlerden dolayı
düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli ve yemek için yaşamamalı sadece
yaşamak için yemeli görüşünü benimsemeliyiz.
kaynak:http://www.bilkent.edu.tr/~bilheal/aykonu/Ay2003/June03/sagliklibeslenme.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder